قسط بندی مهریه شرایط و روش‌های قانونی

تقسیط مهریه در قانون ایران: راهنمای کامل

تقسیط مهریه یک موضوع حساس و مهم در حقوق خانواده ایران است که بر اساس شرایط مالی زوجین و مقررات قانونی انجام می‌شود. در این راهنمای کامل، به بررسی شرایط، نحوه، و عواقب تقسیط مهریه می‌پردازیم.

شرایط قانونی تقسیط مهریه

تقسیط مهریه مشروط به نداشتن مال است. به این معنا که اگر مرد دارای اموالی باشد که به نام خودش است (مانند ملک، زمین، مغازه، خودرو، سهام و غیره)، زن می‌تواند مهریه خود را به اجرا بگذارد و نسبت به توقیف اموال برای مهریه اقدام نماید. بنابراین اگر مرد دارای اموالی باشد که جزء مستثنیات دین نیست، نمی‌تواند پرداخت مهریه را قسط بندی کند.

منظور از مستثنیات دین، اموالی است که قانون اجازه توقیف آن‌ها را نمی‌دهد و زن نمی‌تواند این اموال را برای مهریه خود توقیف کند. این الزام قانونی برای مهریه در ازدواج موقت و مهریه در ازدواج دائم یکسان است و تفاوتی در این مورد وجود ندارد.

ماده (۲۴) قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، اموال غیرقابل توقیف یا مستثنیات دین را شامل موارد زیر می‌داند:

• منزل مسکونی مرد که ارزش بالای غیرمتعارفی نداشته باشد
• وسایل مورد نیاز زندگی که برای مرد و افراد تحت تکفل او ضروری است
• مواد غذایی که به قدر احتیاج مرد و افراد تحت تکفل‌اش ذخیره شده باشد
• وسایل و ابزار کار مرد که برای امرار معاش او و افراد تحت تکفل وی لازم است
• تلفن مورد نیاز مرد

قوانین جدید مهریه در سال ۱۴۰۴

قانون جدید مهریه در سال ۱۴۰۴ تغییراتی را در نحوه اجرای مهریه و میزان تعهد مالی زوج در قبال زوجه اعمال کرده است. برخلاف برخی تصورات نادرست، این قانون مهریه را به ۱۱۰ سکه محدود نکرده، بلکه همچنان اصل ۱۱۰ سکه به‌عنوان ضمانت اجرایی ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی پابرجاست.

به این معنا که مهریه تا این میزان مشمول بازداشت و اعمال ضمانت اجرایی خواهد بود، اما مهریه‌ای بیش از این مقدار تنها در شرایط خاص و به صورت قسطی قابل پرداخت است.

از منظر حقوقی، مهریه به‌عنوان یک حق شرعی و قانونی، به محض عقد نکاح برای زن محفوظ می‌شود و مقدار آن تابع محدودیت خاصی نیست، بلکه توافق طرفین نقش تعیین‌کننده دارد. بررسی قانون مدنی نشان می‌دهد که مهریه در نکاح دائم و موقت تفاوت‌هایی دارد.

ثبت دادخواست اعسار برای قسط بندی مهریه

قسط بندی مهریه از طریق ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه صورت می‌گیرد. برای این کار، بهتر است که از وکیل مهریه مشورت بگیرید. در دادخواست اعسار عنوان می‌شود که مرد دارای هیچ‌گونه اموال با ارزشی نیست و درآمد بالایی ندارد و از دادگاه تقاضا می‌کند که با توجه به وضعیت او، قاضی پرونده مهریه زن را قسط بندی کند.

یکی از مواردی که در هنگام تنظیم دادخواست اعسار و قسط بندی مهریه باید به آن استناد شود، شهادت شهود یا افراد مطلع از وضعیت مالی مرد است. بهتر است که حداقل دو مرد به عنوان شاهد، ادعای شوهر را در خصوص ناتوانی مالی تأیید نمایند.

نحوه قسط بندی مهریه

در صورتی که دادخواست اعسار مرد از پرداخت مهریه، مورد پذیرش دادگاه واقع شود، قاضی با لحاظ وضعیت مالی و خانوادگی مرد، میزان اقساط مهریه را تعیین می‌کند. قسط بندی مهریه به این صورت خواهد شد که مرد باید یک پیش قسط بابت مهریه پرداخت کند و پس از آن، باقیمانده مهریه را در اقساط یک ماهه یا چند ماهه پرداخت کند.

حداقل پیش قسط مهریه، مبلغ یا تعداد سکه‌ای است که مرد باید به صورت یکجا و قبل از شروع اقساط مهریه پرداخت کند. میزان پیش قسط مهریه در سال ۱۴۰۴ نیز به تشخیص قاضی تعیین خواهد شد.

اقساط مهریه نیز مانند میزان پیش قسط مهریه، توسط قاضی و با لحاظ قراردادن وضعیت مالی و اقتصادی مرد تعیین می‌شود. اقساط مهریه می‌تواند یک ماهه، دو ماهه، سه ماهه و مانند آن‌ها باشد. برای مثال، اگر درخواست قسط بندی مهریه قبول شود، ممکن است که مرد فصلی یک سکه به عنوان مهریه پرداخت کند.

قسط بندی مهریه در انواع طلاق

طلاق ممکن است از طرف مرد به صورت یکجانبه صورت بگیرد یا زوجین طلاق توافقی را برای جدایی از یکدیگر انتخاب نموده باشند که نحوه قسط بندی در این دو نوع طلاق تفاوت اندکی دارد.

قسط بندی مهریه در طلاق از طرف مرد

در صورتی که مرد تقاضای طلاق را به صورت یکجانبه مطرح نموده باشد، دادگاه در هنگام صدور رأی در خصوص طلاق، در مورد پرداخت مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی زن تعیین تکلیف می‌کند. مرد برای ثبت این طلاق باید در مرحله اول، تمام حقوق مالی زن را پرداخت کند. اگر وضعیت مالی مرد به او اجازه پرداخت یکجای مهریه را ندهد، می‌تواند دادخواست اعسار یا قسط بندی مهریه را تقدیم دادگاه کند.

در این صورت، چنانچه درخواست تقسیط مهریه پذیرفته شود، مرد باید پیش قسط مهریه و سایر حقوق مالی زن مانند نفقه و اجرت مثل را پرداخت کند تا مقدمات ثبت طلاق فراهم شود.

قسط بندی مهریه در طلاق توافقی

زوجین معمولا توسط خود یا از طریق وکیل طلاق توافقی، تمام شرایط مالی ناشی از طلاق مانند مهریه، نفقه و اجرت مثل را با توافق یکدیگر تعیین می‌کنند. اگر توافق زن و مرد اینگونه باشد که بخشی از مهریه بعد از ثبت طلاق به صورت اقساطی پرداخت شود، این قسط بندی صحیح بوده و زن نیز می‌تواند در طول مدت پرداخت اقساط مهریه، با شخص دیگری ازدواج کند.

در طلاق توافقی، زن می‌تواند از طریق بخشیدن مهریه یا قسمتی از آن، با قسط بندی باقیمانده مهریه موافقت کند.

عواقب پرداخت نکردن اقساط مهریه

بعد از قسط بندی مهریه، مرد موظف است که مهریه را در اقساط تعیین شده پرداخت کند. در صورت تأخیر مرد در پرداخت پیش قسط و اقساط مهریه، زن یا وکیل مهریه او می‌تواند از دادگاه بخواهد که مرد را تا زمان پرداخت قسط مربوطه، حبس یا زندانی کند.

همچنین در صورت تأخیر قابل توجه مرد در پرداخت اقساط مهریه، امکان مطالبه جریمه برای تأخیر ایجاد شده وجود خواهد داشت. باید توجه داشت که در صورت عدم پرداخت مهریه تا ۱۱۰ سکه، زن یا وکیل مهریه او می‌توانند درخواست جلب یا حبس مرد را تقدیم دادگاه نمایند.

سؤالات متداول قسط بندی مهریه

آیا همزمان با قسط بندی مهریه، می‌توان اموال شوهر را توقیف کرد؟

بله زن می‌تواند در طول مدت پرداخت اقساط مهریه، اگر مرد اموالی را به نام خود تصاحب کند که جزء مستثنیات دین نباشد، نسبت به توقیف اموال برای مهریه اقدام کند.

مجازات تأخیر در پرداخت اقساط مهریه چیست؟

در صورت تأخیر در پرداخت اقساط مهریه با وجود قسط بندی مهریه، زن می‌تواند تا زمان تسویه ۱۱۰ سکه توسط شوهر خود، او را حبس یا زندانی نماید. همچنین مطالبه جریمه برای اقساط تأخیر شده نیز امکان‌پذیر است.

مبلغ پیش قسط و مهلت اقساط مهریه چقدر است؟

همانطور که در مطلب بالا اشاره شد، مبلغ پیش قسط مهریه ۱۴۰۴ توسط قاضی پرونده و با لحاظ وضعیت مالی و اقتصادی مرد مشخص می‌شود.

در صورت عدم پرداخت اقساط مهریه، زوجه چه کاری می‌تواند انجام دهد؟

اگر مرد از پرداخت اقساط مهریه خودداری کند، زن می‌تواند علاوه بر حبس او تا زمان تسویه ۱۱۰ سکه یا معادل آن، نسبت به توقیف یک سوم یا یک چهارم حقوق کارمندی و همچنین توقیف سهم الارث مرد اقدام نماید.

انجام تمامی مراحل قسط بندی مهریه

طبق قانون جمهوری اسلامی ایران، هر زمانی که زن مهریه خود را بخواهد، مرد موظف است آن را پرداخت کند؛ شرایط پرداخت مهریه به نحوه زندگی و اموال آقا بستگی دارد. در صورتی که آقا، مال به خصوصی به نامش نباشد، می‌تواند درخواست قسط بندی مهریه بدهد. شرایط درخواست مهریه بدون طلاق هم همینطور است و اگر آقا، وکیل ماهریه داشته باشد، می‌تواند مهریه را تقسیط کند.

در صورتی که قصد پرداخت اقساطی مهریه را دارید، می‌توانید با کارشناسان و وکلای مجرب «وکالت راه» در ارتباط باشید. تجربه صدها پرونده مشابه، ما را نسبت به نیازها، دغدغه‌ها و نگرانی‌های شما آگاه کرده است و در صورتی که «وکالت راه» وکیل مهریه شما باشد، نیازی به حضور آقا در روند رسیدگی پرونده نیست.

توقف اقدامات اجرایی و مزایده

آزادسازی رسمی اموال توقیف‌شده

پیگیری کامل توسط وکلای متخصص مهریه

پرداخت اقساطی حق‌الوکاله، بدون سود

مشاوره حقوقی رایگان، فقط با یک پیام

قانون جدید قسط بندی مهریه

مهریه از منظر فقهی و حقوقی یکی از حقوق مالی زن است که به محض وقوع عقد نکاح برای زوجه ایجاد می‌شود. قانون‌گذاری جدید که برخی از مقررات اجرایی مهریه را مورد بازنگری قرار داده، مقرراتی را درباره نحوه مطالبه و پرداخت مهریه وضع کرده است.

برخلاف برخی برداشت‌های نادرست، قانون جدید سقف مقدار مهریه را ۱۱۰ عدد سکه تعیین نکرده است. در واقع، طبق قانون مهریه ۱۱۰ سکه، اگر مهریه زن ۱۱۰ سکه یا کمتر از آن تعیین شده باشد، مرد موظف است آن را بپردازد؛ اما برای مبالغ بالاتر، ابتدا تمکن مالی آقا بررسی شده و سپس، در مورد شرایط پرداخت مهریه تصمیم‌گیری می‌شود.

فرم درخواست مشاوره

نام و نام خانوادگی*

شماره همراه*

قسط بندی مهریه سالی یک سکه

تصمیم‌گیری در مورد اینکه مهریه سالی یک سکه باشد، بستگی به شرایط زندگی آقا، درآمد او و نظر قاضی دارد.

در حال حاضر، قضات رأی‌های بسیاری در زمینه مهریه سالی یک سکه داده‌اند، اما نمی‌توان گفت که به طور قطع برای همه شرایط این رأی صادر می‌شود. در برخی موارد، با توجه به درآمد آقا این امکان وجود دارد که این عدد کمتر یا بیشتر شود.

حداقل پیش قسط مهریه

حداقل پیش قسط مهریه به شرایط زندگی آقا و خانم و نظر قاضی بستگی دارد. با این حال، تجربه نشان داده است که در اکثر موارد بین ۳ تا ۱۰ سکه، به عنوان حداقل پیش قسط مهریه تعیین می‌شود.

دادنامه اعسار در پرداخت مهریه

زمانی که آقا توان پرداخت کامل مهریه را ندارد،‌ درخواست اعسار از پرداخت مهریه می‌دهد. اینکه درخواست اعسار با چه نتیجه‌ای مواجه شود، بستگی به دفاع آقا یا وکیلش در دادگاه اعسار مهریه دارد.

حدود اقساط مهریه برای کارمندان

چنانچه زوجه تقاضای پرداخت مهریه را داشته باشد و زوج کارمند دولت باشد و اموالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد، می‌تواند از حقوق ماهیانه او مهریه را پرداخت کرد. بدین ترتیب، طبق ماده 49 قانون احکام مدنی، بخشی از حقوق مرد (با توجه به داشتن یا نداشتن افراد تحت تکلف مانند فرزند) طی هر ماه کسر می‌گردد و به حساب زن واریز می‌شود.

تقسیط مهریه برای مرد بیکار

زمانی که مرد بیکار بوده و هیچ منبع درآمدی نداشته باشد، حتی اگر اعسار هم توسط دادگاه پذیرفته شود، باز هم مرد وظیفه دارد بخشی از مهریه (پیش‌قسط) را به صورت نقد بپردازد و بقیه آن قسط بندی می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است مهریه سالی یک سکه در نظر گرفته شود؛ زیرا در قانون مهریه حتی بیکاری زوج نیز مانع شرایط پرداخت مهریه نمی‌شود و فقط در مبلغ اقساط تأثیر‌گذار است.

قسط بندی مهریه در طلاق از طرف مرد

زمانی که درخواست طلاق به صورت یک‌طرفه و از جانب مرد مطرح می‌شود، مرجع قضایی هنگام صدور حکم طلاق، تکالیف مالی اعم از مقدار مهریه، نفقه و سایر مطالبات زن را نیز تعیین می‌کند. برای ثبت رسمی طلاق از طرف مرد، تعهدات مالی تعیین‌شده باید انجام شود؛ اما در صورتی که مرد توان مالی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، تقسیط مهریه انجام خواهد شد.

قسط بندی مهریه در طلاق به صورت توافقی

در طلاق به صورت توافقی توافقی، زوجین درباره همه امور مرتبط با پایان زندگی مشترک از جمله مهریه، نفقه و اجرت‌المثل توافق می‌کنند. بدین ترتیب، در طلاق توافقی امکان دارد زوجین تصمیم بگیرند که بخشی از مهریه بلافاصله پرداخت شود و الباقی به صورت اقساطی پرداخت گردد.

علاوه بر این، زوجه می‌تواند بخشی یا تمام مهریه را ببخشد یا موافقت کند که باقی‌مانده آن قسط‌بندی شود؛ در این حالت شرط اصلی رعایت اراده آزادانه طرفین و شفافیت در تعیین شرایط پرداخت است.

نحوه اعتراض به قسط‌ بندی مهریه

اعتراض به قسط‌ بندی مهریه هم از جانب زن و هم از جانب مرد امکان‌پذیر است. اگر زن نسبت به حکم دادگاه و نحوه تقسیط مهریه اعتراض داشته باشد، می‌تواند با تهیه لیستی از اموال و دارایی مرد و اثبات توانایی او در پرداخت مهریه اعتراض خود را ثبت کند. در صورتی که مرد به میزان تقسیط مهریه توسط دادگاه معترض باشد، باید ثابت کند تمکن مالی برای پرداخت مبالغ تعیین‌شده را ندارد.

جمع بندی

مهریه دینی است که از هنگام عقد نکاح برعهده زوج قرار می‌گیرد و هر زمان که زن مایل باشد، می‌تواند درخواست گرفتن مهریه را ثبت کند. چنانچه مبلغ مهریه از توانایی مالی مرد خارج باشد، قسط بندی مهریه انجام می‌شود. مسئله مهریه به خصوص در زمان طلاق بسیار حائز اهمیت است و زوجین در اکثر مواقع به دلیل عدم آگاهی از حقوق خود و اطلاع‌نداشتن از قوانین مربوط به مهریه، ضررها و سختی‌های بسیاری را متحمل می‌شوند. بدین ترتیب، شما می‌توانید از کارشناسان و مشاوران «وکالت راه» راهنمایی بگیرید و پرونده خود را به وکلای مجرب ما بسپارید.

در «وکالت راه»، با تجربه صدها پرونده مشابه، آماده‌ایم تا در روند رسیدگی پرونده، شما را همراهی کنیم و نیازها، دغدغه‌ها و نگرانی‌های شما را برآورده سازیم. با ما در تماس باشید تا با مشاوره رایگان، راه حل‌های مناسب برای قسط بندی مهریه را پیدا کنید.