نحوه شکایت از چک ثبت نشده در سامانه صیاد

آیا ثبت نکردن چک جدید جرم است؟

با تصویب قانون جدید صدور چک در سال 1404، فرآیند صدور و انتقال چک‌های صیادی وارد مرحله جدیدی شد. این قانون، که با هدف افزایش امنیت و کاهش چک‌های برگشتی تصویب شد، مسئولیت ثبت چک‌ها را به سازمان ثبت احوال واگذار کرد. با این حال، برخی افراد به دلیل ناآگاهی یا عمد، از ثبت چک در سامانه صیاد خودداری می‌کنند. این موضوع، سوالی را به وجود آورده است که آیا ثبت نکردن چک جدید جرم است؟

بر اساس ماده 21 قانون جدید صدور چک، صدور هر برگه چک مستلزم ثبت اطلاعات مربوطه در سامانه صیاد است. این سامانه، امکان ثبت هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک را برای شناسه یکتای برگه چک فراهم می‌کند. همچنین، انتقال چک به شخص دیگر نیز با ثبت هویت شخص جدید در سامانه امکان‌پذیر است. با این حال، قانون جدید صدور چک، جرمی خاصی برای ثبت نکردن چک پیش‌بینی نکرده است.

در قانون مجازات اسلامی نیز، جرمی تحت عنوان جرم ثبت نکردن چک جدید پیش‌بینی نشده است. بنابراین، با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات، باید گفت که در حال حاضر، در نظام حقوقی کشور ما، جرمی تحت عنوان جرم ثبت نکردن چک جدید وجود ندارد.

نتیجه عدم ثبت چک در سامانه صیاد

عدم ثبت چک در سامانه صیاد، عواقب جدی برای صادرکننده و گیرنده دارد. بر اساس تبصره 1 ماده 21 قانون جدید صدور چک، چک‌هایی که پس از گذشت دو سال از لازم‌الاجراء شدن این قانون صادر می‌شوند، صرفا در سامانه تسویه چک (چکاوک) تسویه خواهند شد. اگر مالکیت چک در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، بانک‌ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند.

این意味着 که چک ثبت نشده در سامانه صیاد، فاقد ویژگی‌های یک سند تجاری است و تنها به عنوان یک سند عادی مدنی محسوب می‌شود. در این صورت، دارنده چک نمی‌تواند از مزایای سند تجاری، مانند امکان طرح دعوا علیه ظهرنویسان و تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی، بهره‌مند شود.

عواقب قانونی عدم ثبت چک

عدم ثبت چک در سامانه صیاد، به معنای عدم برخورداری از ضمانت‌های قانونی است. در این صورت، دارنده چک نمی‌تواند از طریق اجرای ثبت یا شکایت کیفری، وجه چک را دریافت کند. تنها راه حل برای دارنده چک، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سند عادی است.

این دعوا، صرفا علیه صادرکننده چک امکان‌پذیر است و دارنده نمی‌تواند علیه ظهرنویسان یا ضامنین چک اقدام کند. همچنین، دارنده باید خسارت احتمالی را به حساب دادگستری واریز کند تا بتواند درخواست تامین خواسته را ارائه دهد.

شرایط شکایت از چک ثبت نشده

در صورت عدم ثبت چک در سامانه صیاد، دارنده چک می‌تواند برای مطالبه وجه چک، به دادگاه حقوقی مراجعه کند. با این حال، برای این کار، شرایط خاصی باید رعایت شود. در این بخش، به بررسی شرایط شکایت از چک ثبت نشده پرداخته می‌شود.

شرایط اولیه شکایت

اولین شرط از شرایط شکایت از چک ثبت نشده، آن است که این چک باید یک چک صیادی باشد. چک صیادی، چک‌هایی هستند که بر روی آن‌ها عبارت "کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است" درج شده است. این چک‌ها، رنگ بنفش دارند و باید در سامانه صیاد ثبت شوند.

شرط دیگر، آن است که این چک نباید در سامانه صیاد ثبت شده و تایید نشده باشد. اگر صادرکننده چک، پس از مراجعه دارنده به بانک و نقد نشدن چک، اقدام به ثبت چک در سامانه صیاد کند، در این صورت، دارنده چک می‌تواند برای برگشت زدن چک، اقدام کند و نیازی به طرح دعوی حقوقی مطالبه وجه سند عادی نخواهد بود.

شرایط عمومی دعوا

علاوه بر شرایط اختصاصی شکایت از چک ثبت نشده، برای طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه سند عادی، شرایط عمومی دعوا نیز باید رعایت شود. این شرایط شامل داشتن اهلیت توسط خواهان و مطرح شدن دعوی حقوقی در دادگاه صالح می‌باشد.

در صورت وجود شرایط شکایت از چک ثبت نشده، دارنده چک می‌تواند مطابق مقررات نحوه پیگیری جرم ثبت نکردن چک جدید، برای شکایت از صادرکننده چنین چکی اقدام نماید.

مراحل و نحوه پیگیری و شکایت از چک ثبت نشده

در این بخش، به بررسی مراحل و نحوه پیگیری و شکایت از چک ثبت نشده پرداخته می‌شود. این مراحل، شامل ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا، تنظیم دادخواست مطالبه وجه سند عادی، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی الکترونیک، بررسی اسناد و مدارک خواهان، صدور حکم بر پرداخت وجه چک ثبت نشده و اجرای حکم پرداخت وجه چک می‌باشد.

ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا

در ابتدا، شاکی باید پیش از اقدام برای ثبت شکایت از چک ثبت نشده، جهت ثبت نام و احراز هویت ثنا اقدام کرده و این امر، هم با مراجعه به سامانه ثنا، به آدرس sana.adliran.ir امکان‌پذیر بوده و هم با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک.

توضیح مراحل شکایت

مطابق مقررات نحوه پیگیری جرم ثبت نکردن چک جدید، در مرحله بعد از مراحل نحوه شکایت از چک ثبت نشده، شاکی باید دادخواست مطالبه وجه سند عادی را تنظیم کرده و با در دست داشتن فایل ورد این دادخواست و مدارک لازم، برای ثبت دادخواست خود، به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک، مراجعه کند. دفتر مربوطه، در صورت کامل بودن مدارک، دادخواست را به شورای حل اختلاف(مبلغ چک تا 20 میلیون تومان) یا دادگاه حقوقی(مبلغ چک بیش از 20 میلیون تومان) صالح، ارسال می‌کند.

پس از وصول دادخواست به شورا یا دادگاه و ارجاع آن به شعبه، وقت جلسه رسیدگی، تعیین شده و طرفین، برای حضور در جلسه دعوت می‌شوند. پس از بررسی اسناد و مدارک خواهان، در صورت احراز صحت اسناد، حکم بر پرداخت وجه چک ثبت نشده، صادر گردیده که این حکم، پس از قطعیت، قابل اجرا از طریق واحد اجرای احکام دادگاه خواهد بود.

مدارک لازم برای شکایت از چک ثبت نشده

در این بخش، به بررسی مدارک لازم برای شکایت از چک ثبت نشده پرداخته می‌شود. این مدارک، شامل رسید ثبت نام سامانه ثنا( در صورت نداشتن رسید، با ارائه کد ملی خواهان، ثبت نام وی احراز شده و لذا، نیاز به ارائه رسید نمی باشد)، چک ثبت نشده در سامانه صیاد، مدارک هویتی خواهان(کارت ملی یا شماره ملی افراد حقیقی یا شناسه ملی اشخاص حقوقی) می‌باشد.

توضیح مدارک

رسید ثبت نام سامانه ثنا، در صورت نداشتن رسید، با ارائه کد ملی خواهان، ثبت نام وی احراز شده و لذا، نیاز به ارائه رسید نمی باشد. چک ثبت نشده در سامانه صیاد، چکی است که در سامانه صیاد ثبت نشده و تایید نشده باشد.

مدارک هویتی خواهان، شامل کارت ملی یا شماره ملی افراد حقیقی یا شناسه ملی اشخاص حقوقی می‌باشد. این مدارک، برای احراز هویت خواهان در دادگاه ضروری است.

هزینه شکایت از چک ثبت نشده

در این بخش، به بررسی هزینه شکایت از چک ثبت نشده پرداخته می‌شود. این هزینه‌ها، شامل هزینه تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و هزینه دادرسی می‌باشد.

هزینه تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

اولین هزینه شکایت از چک ثبت نشده، هزینه تعرفه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بوده که مهم‌ترین هزینه این بخش، هزینه ثبت دادخواست است که مبلغی در حدود 40 هزار تومان می‌باشد. هزینه‌های دیگری که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، هزینه تایپ دادخواست و ثبت نام ثنا است.

هزینه دادرسی

هزینه دیگر شکایت از چک ثبت نشده، هزینه دادرسی بوده که مطابق تعرفه هزینه دادرسی و خدمات قضایی، اگر مبلغ مندرج در چک، تا 20 میلیون تومان باشد، 2.5 درصد و چنانچه، بیش از 20 میلیون تومان باشد، 3.5 درصد مبلغ مندرج در چک، خواهد بود.

نمونه متن شکایت از چک ثبت نشده

در این بخش، نمونه متن شکایت از چک ثبت نشده ارائه می‌شود. این نمونه، شامل درخواست اجرای چک از واحد اجرای اداره ثبت، دعوای حقوقی مطالبه وجه چک، دعوای حقوقی اجرای مستقیم چک و طرح شکایت کیفری می‌باشد.

توضیح نمونه شکایت

در نمونه شکایت از چک ثبت نشده، ابتدا به معرفی خودی و شرح حال پرونده پرداخته می‌شود. سپس، به توضیح اینکه چک در سامانه صیاد ثبت نشده و بانک از پرداخت وجه آن خودداری کرده است، پرداخته می‌شود. در ادامه، به توضیح اینکه چک با توجه به مقررات قانون جدید صدور چک، سند تجاری تلقی نمی‌شود و یک سند عادی مدنی است، پرداخته می‌شود. در نهایت، به درخواست صدور حکم بر پرداخت وجه مندرج در سند، پرداخته می‌شود.

در پایان، با توجه به پیچیدگی و حساسیت مسائل مربوط به چک، توصیه می‌شود که برای شکایت از چک ثبت نشده، از خدمات وکلای مجرب و حرفه‌ای استفاده شود. وکالت راه، با تیمی از وکلای مجرب و حرفه‌ای، آماده ارائه خدمات حقوقی به شما عزیزان است. برای دریافت مشاوره و کمک در شکایت از چک ثبت نشده، می‌توانید به وب‌سایت وکالت راه مراجعه کنید.